کوچینگ چیست و چه تفاوتی با منتورینگ و مشاوره دارد؟

کوچینگ چیست؟  Coaching

به زبان ساده می‌توان گفت کوچینگ فرآیندی است که عملکرد و کارآیی فرد را بهبود می‌بخشد و بیشتر بر روی حال تمرکز دارد تا این که بخواهد به گذشته یا آینده دور بپردازد. کوچینگ انواع متفاوت و متعددی دارد، اما در اینجا قصد نداریم کوچ در نقش کارشناس یا متخصص را بررسی کنیم.

برای پاسخ به سؤال کوچینگ چیست بیشتر به نقش کوچ به عنوان یک تسهیلگر آموزشی می‌پردازیم. تفاوت بسیاری هست بین درس‌ دادن به یک نفر و کمک کردن به او برای یادگیری!

در کوچینگ، کوچ به فرد کمک می‌کند تا عملکردش را بهبود بخشد یا به عبارت دیگر به او کمک می‌کند تا خودش یاد بگیرد.

کوچینگ هنر تسهیل کردن راه برای رسیدن به هدف است. کوچینگ مجموعه مهارت‌هایی است که استعدادها و پتانسیل‌های فرد را شکوفا می‌کند تا فرد بتواند در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود کارآیی و عملکرد بهتری داشته باشد.

کوچینگ به فرد فرصت می‌دهد تا برای خود اهدافی مشخص کند و در راستای محقق شدن این اهداف گام برداشته و اقداماتی صورت دهد. کوچ راه را برای رسیدن به این اهداف و موفقیت فرد هموار می‌کند، به او انگیزه می‌دهد تا تعهد و مسئولیت‌پذیری بیشتری از خود نشان دهد.

کوچینگ آمیزه‌ای از چالش و حمایت است. کوچینگ نه یک روش درمانی است، نه مشاوره و نه منتورینگ. توسعه فردی و سازمانی، افزایش اعتماد به نفس، خودباوری، خودشناسی و افزایش سطح درک و آگاهی از مهم‌ترین دستاوردهای کوچینگ به شمار می‌روند.

انواع گرایش‌های کوچینگ

انواع گرایش‌های کوچینگ را می‌توان به ویژه با سرویس‌های ارتباطی امروز و با روش‌های مختلفی به کار گرفت. جواب سؤال کوچینگ چیست تاحدودی گسترده است و امروزه نه فقط به صورت حضوری بلکه با ابزارهای اینترنتی در بستر وب می‌توان جلسات کوچینگ کاملاً تخصصی بصورت وبینار برگزار کرد و خدمات گسترده‌تری ارائه داد.

کوچینگ را از نظر تعداد افراد حاضر در جلسه می‌توان به فردی و گروهی تقسیم کرد ولی انواع کوچینگ در طول سال‌ها در گرایش‌های متفاوتی ارائه شده است که باید مهم‌ترین آن‌ها را بشناسیم؛

کوچینگ فردی و کوچینگ توسعه فردی

کوچینگ کسب و کار (بیزینس کوچینگ)

کوچینگ رهبری و کوچینگ مدیران

کوچینگ زندگی (لایف کوچینگ)

کوچینگ عملکردی

کوچینگ فروش

کوچینگ سازمانی

کوچینگ تحصیلی

و بسیاری موارد دیگر مانند (کوچینگ والدین، انگیزشی، زوجین، سلامت، خانواده، نوجوانان، کارآفرینی، معنوی و…)

منتور (Mentor) کیست؟

منتور فردی است که دارای دانش بالایی بوده و به افرادی که تجربه کمتری دارند با تجربه شخصی خویش کمک می‌کند اعتماد به نفس و رضایت‌مندی افراد را بالا می‌برد، فرآیندی طولانی مدت دارد و روابطی غالباً غیر رسمی بین فرد و منتور برقرار است که می‌تواند رسمی هم باشد. منتور صرفاً راهنمایی می‌کند و جواب سوالات فرد مراجعه کننده را می‌دهد. منتورینگ یعنی سفر به تجربیات دیگران! در واقع منتورینگ چیزی شبیه به رابطه شاگرد استادی است. منتورینگ برای کسی مناسب است که سوالاتی در ذهن دارد و به دنبال جواب از یک فرد با تجربه است و منتور پیشنهاد می‌دهد و کمک به جهت دهی فرد می‌کند.

تفاوت کوچینگ با منتورینگ

کوچینگ، وظیفه گرا است. تمرکز بر روی مسائل بخصوصی مانند مدیریت موثرتر، صحبت کردن به صورت دقیق‌تر و یادگیری نحوه تفکر استراتژیک است. این نیاز به یک متخصص محتوا (مربی) دارد. اما منتورینگ، روابط گرا است. یعنی تلاش برای ارائه یک محیط امن و ایمن که سازمان‌ها هر گونه مسائل مربوط به موفقیت حرفه‌ای و شخصی خود را با او به اشتراک می‌گذارند. گرچه اهداف یادگیری یا مهارت‌های خاص یادگیری می‌تواند به عنوان مبنایی برای ایجاد رابطه استفاده شود، تمرکز آن فراتر از این مناطق است تا شامل مواردی همچون تعادل کار و زندگی، اعتماد به نفس، ادراکات شخصی و نحوه تاثیر شخص بر حرفه باشد.

کوچینگ کوتاه‌مدت است و بسته به هدف از رابطه کوچینگ ممکن است چند جلسه طول بکشد. اما منتورینگ همیشه بلند مدت است؛  استقرار موفقیت‌آمیز، نیاز به زمان دارد که هر دو طرف می‌توانند در مورد یکدیگر یاد بگیرند و محیطی قابل اعتماد ایجاد کنند. محیطی که در آن منتور می‌تواند در به اشتراک گذاری مسائل واقعی که بر موفقیت طرف مقابل تأثیر می‌گذارد، احساس امنیت کند. روابط منتور از ۹ ماه تا یک سال است.

کوچینگ بر اساس عملکرد است و هدف، بهبود عملکرد فرد در کار است. این شامل ارتقاء مهارت های فعلی یا کسب مهارت‌های جدید می‌باشد. هنگامی که فرد موفق به کسب مهارت‌ها می‌شود، آن فرد دیگر نیازی کوچ ندارد. اما منتورینگ برای توسعه است. هدف آن توسعه فرد نه تنها برای شغل فعلی بلکه برای آینده است.

کوچینگ نیاز به طراحی ندارد و می‌تواند تقریبا بلافاصله در مورد هر موضوع انجام شود. اگر یک شرکت بخواهد مربی‌گری را به یک گروه بزرگ از افراد بفرستد، قطعا یک مقدار طراحی برای تعیین سطح صلاحیت، تخصص مورد نیاز و ابزارهای ارزیابی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما این لزوماً به زمان واقعی نیاز ندارد. اما منتورینگ نیاز به مرحله طراحی برای تعیین اهداف استراتژیک دارد.

کوچینگ می‌تواند برای مدیریت فوری یک سازمان باشد. او اغلب مربی را با بازخورد در زمینه‌هایی که کارمندش نیاز به کوچینگ دارد فراهم می کند. این مربی از این اطلاعات برای هدایت روند کوچ استفاده می‌کند. در منتورینگ، مدیر به طور غیر مستقیم درگیر است. اگر چه او می‌تواند به کارمند پیشنهادات خود را در مورد چگونگی استفاده بهتر از تجربه مربی‌گری ارائه دهد. ولی مدیر هیچ پیوندی با مربی ندارد و رابطه آنها طولانی است. این امر به حفظ یکپارچگی روابط مشاوره کمک می‌کند.2

تفاوت مشاوره و کوچینگ چیست؟

مرکز مشاوره بر گذشته است. مشاور سعی می‌کند فرد را در عبور از موانع و مسائل گذشته یاری دهد و او را به‌سوی آینده به حرکت درآورد. تمرکز مشاوره می‌تواند بر احوالات درونی یا شرایط بیرونی افراد باشد.

نتیجه‌گیری

برای درک اینکه «کوچینگ دقیقا چیست» باید در تجربیات شخصی خود تأمل کنید. به این فکر کنید که والدینتان چگونه شما را در برداشتن گام‌های اول تشویق می‌کردند یا چگونه دوچرخه سواری، خواندن و نوشتن یا هر مهارت دیگری را به شما آموزش می‌دادند. کوچینگ یعنی به دیگران در یافتن راه‌حل مشکلاتشان کمک کنیم تا عملکردشان بهبود یابد. کوچینگ یکی از شیوه‌های بسیار کارآمد آموزش به افراد است که در محیط‌های کسب‌و‌کار هم طرف‌داران فراوانی دارد.3


پی نوشت:
1.www.alimeschi.com
2.www.mertaa.ir
3.www.chetor.com